| |
|---|
RYBI SZKIELET I ZAGROŻENIA BAŁTYKU
Cel zajęć:zapoznanie uczniów z zagrożeniami przyrody bałtyckiej oraz inicjatywami na rzecz jej ochrony.
Cele operacyjne:
Uczeń:
- porządkuje swoją wiedzę nt. Bałtyku (geografia, przyroda, gospodarka związana z Bałtykiem, stosunki polityczne, turystyka, historia itd.),
- wymienia zagrożenia dla przyrody Bałtyku, szereguje je zgodnie z najnowszymi badaniami naukowymi,
- korzysta z różnych źródeł w celu znalezienia informacji o zagrożeniach przyrody Bałtyku,
- wyszukuje informacje w czytanym tekście,
- opracowuje problem z wykorzystaniem metody „rybi szkielet”,
- omawia przykładowe inicjatywy (międzynarodowe, krajowe, lokalne) na rzecz ochrony Bałtyku.
Środki: artykuł R. Gawlika o Bałtyku (link lub pdf), kolorowe karteczki, duże arkusze papieru, markery, klej lub taśma klejąca, dodatkowo artykuł Krzysztofa E. Skóry pt. „Dlaczego ochrona przyrody Bałtyku jest nieskuteczna?” (do pobrania ze strony internetowej hel.univ.gda.pl/info/SPN_Skora_rozdzial.pdf).
Czas trwania: 2 godziny lekcyjne.
Miejsce zajęć: sala lekcyjna zaaranżowana do pracy w grupach.
Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne
Przebieg zajęć:
Poinformuj uczniów, jaka jest tematyka dzisiejszych zajęć, wyjaśnij na czym polega metoda mapy umysłu, podziel uczniów na 5-6 osobowe grupy, rozdaj duże arkusze papieru i kolorowe markery.
| Mapa myśli to taki sposób notowania, który pozwala odwzorować chaotyczny (nielinearny) sposób ludzkiego myślenia. Do narysowania mapy potrzebujemy dużej powierzchni i kolorowych pisaków, oprócz zapisanych słów powinniśmy używać rysunków, symboli, kolorów. Zawsze w centralnej części mapy w formie rysunku lub dużego wyraźnego napisu umieszczamy problem, tytuł, coś, nad czym pracujemy. Od niego odchodzą najważniejsze skojarzenia, które dalej rozgałęziają się na coraz bardziej drobne i szczegółowe. Mapa powinna mieć promienistą strukturę z licznymi rozgałęzieniami. |
Wyjaśnij, że nasze mapy myśli mają pokazywać wszystko to, co się kojarzy z Bałtykiem (pod względem geograficznym, przyrodniczym, gospodarczym, politycznym, turystycznym, historycznym itd.)
Poproś, aby uczniowie na środku papieru dużymi wyraźnymi literami zapisali słowo Bałtyk, a następnie zaczęli wokół wpisywać główne skojarzenia związane z tym słowem, a następnie, by rozwijali te główne myśli tak, aby mapa szczegółowo odzwierciedlała to, co wiedzą i sądzą o Bałtyku uczniowie.
Rolą nauczyciela jest zadawanie pytań naprowadzających, które ułatwią uczniom uzupełnianie mapy. Po wyczerpaniu wszystkich pomysłów poproś uczniów, by zaznaczyli, np. obrysowując czarnym markerem, wszystkie zagrożenia przyrody, jakie pojawiły się na mapie myśli, a także działań, sytuacji, które mogą takie zagrożenia dla przyrody Bałtyku spowodować. Następnie poproś przedstawicieli grup o prezentacje i omówienie map, gotowe mapy powieś na tablicy lub na ścianach tak, aby wszyscy uczniowie mogli się im przyjrzeć.
Rozdaj uczniom kopie artykułu Radosława Gawlika o Bałtyku i poleć, aby je przeczytali, a następnie w grupach sporządzili notatkę z artykułu w formie rybiego szkieletu.
Rybi szkielet to metoda rozwiązywania problemów, notowania, ewaluacji. Pracę rozpoczynamy od narysowania głowy, kręgosłupa i ogona ryby. W głowę wpisujemy problem – w tym, przypadku zagrożenia przyrody Bałtyku, następnie dorysowujemy tyle ości, ile mamy czynników głównych danego problemu i nazywamy je, a później do nich dopisujemy czynniki mające wpływ na dane zagrożenie. Uczniowie wypisują, jakie są przyczyny i jakie są konkretne skutki danego zagrożenia wraz z przykładami oraz, jakie są rozwiązania tych problemów. Przy sporządzaniu schematu uczniowie powinni uwzględnić także spostrzeżenia z pierwszej części zajęć.
Zamiast sytuacji, gdy każda grupa tworzy swój rybi szkielet, możesz zaproponować wykonanie wspólnego dużo dokładniejszego schematu na dużym arkuszy papieru lub na tablicy. Po tym. jak uczniowie przeczytają artykuł R. Gawlika, wspólnie wypisujemy zagrożenia na schemacie, a następnie dzielimy uczniów na tyle grup, ile zagrożeń głównych zastało wypisanych i każda z nich zajmuje się innym zagadnieniem. Grupy wyszukują w Internecie informacje na temat wylosowanego zagrożenia. W przypadku, gdy niemożliwe jest skorzystanie z sali z dostępem do Internetu uczniowie powinni pracować w oparciu o wydrukowany wcześniej artykuł Krzysztofa E. Skóry pt. „Dlaczego ochrona przyrody Bałtyku jest nieskuteczna?” (do pobrania ze strony internetowej Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego – hel.univ.gda.pl/info/SPN_Skora_rozdzial.pdf).
Uczniowie w grupach na małych karteczkach wypisują, jakie są przyczyny i jakie są konkretne skutki danego zagrożenia wraz z przykładami oraz, jakie są rozwiązania tych problemów (warto zapisywać na różnych kolorach kartek lub różnymi kolorami przyczyny, skutki, rozwiązania – kolorystykę należy ustalić dla wszystkich grup przed rozpoczęciem pracy). Później karteczki należy nakleić w odpowiednim miejscu na duży schemat.
Po zakończeniu prac i omówieniu ich, w ramach podsumowania poproś uczniów, aby zastanowili się, jakie formy ochrony przyrody i środowiska wydają im się najbardziej skuteczne. Na które zagrożenia odpowiada Natura 2000, a na które inne formy ochrony lub inicjatywy krajowe czy międzynarodowe?
Literatura pomocnicza
Krzysztof E. Skóra „Dlaczego ochrona przyrody Bałtyku jest nieskuteczna?” – hel.univ.gda.pl/info/SPN_Skora_rozdzial.pdf
"Bałtyk jest w Polsce, Bałtyk jest w Europie" – http://www.baltyk.org.pl/
Scenariusz pochodzi z książki "Taką mamy naturę. Natura 2000 i inne formy ochrony przyrody. Materiały dla nauczycieli", wyd. ODE Źródła, Łódź 2009, ISBN: 978-83-928246-5-7.
 Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 2.5 Polska" . Można go rozpowszechniać w celach niekomercyjnych pod warunkiem podania ich źródła i autorstwa.
Scenariusze
To leży w mojej naturze – O. Bogusiak
Historia ochrony przyrody – G. Świderek
O formach ochrony przyrody w Polsce – G. Świderek, współpraca M. Szyrmer, K. Smolnicki
Różne Strony Ochrony – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Nasza Mapa Natury – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Wszystko, czego nie wiecie o Naturze 2000 – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Drogi do porozumienia – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Naturalna reklama – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Głowa do góry, czyli ptakiem do Europy – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
O ekologach, Naturze 2000 i Rospudzie – G. Świderek
Rybi szkielet i zagrożenia Bałtyku – G. Świderek
Turystyka masowa czy zrównoważona? – G. Świderek
|
| |
| |
 |
|
|
| U źródeł Natury |
|---|
|
Witamy na archiwalnej (2009) stronie projektu
„U źródeł Natury”, którego głównym celem było zapoznanie uczniów i nauczycieli z problematyką programu NATURA 2000 oraz pozostałymi formami ochrony środowiska.
|
| |
|
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
ul. Zielona 27, 90-602 Łódź
tel. 42 632 81 18, kom. 507 575 535
e-mail: office@zrodla.org
www.zrodla.org
|
|
Sponsorzy programu:
Projekt dofinansowany ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
|
|
Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein
i Norwegię poprzez dofinansowanie
ze środków Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
a także ze środków budżetu
Rzeczpospolitej Polskiej w ramach
Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
|
|
Partnerzy programu:
|
Bezpłatny program do rozliczenia podatku
za rok 2023
jest już dostępny do pobrania ze strony
opp.zrodla.org
|
Uwaga! Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
|
|
|
|
|
