| |
|---|
TO LEŻY W MOJEJ NATURZE
Cel zajęć: Wzbudzenie pogłębionej refleksji na temat znaczenia przyrody w życiu człowieka i osobistej odpowiedzialności za stan środowiska.
Cele operacyjne:
Uczeń:
- wyraża swoje poglądy na wybrane zagadnienia,
- dzieli się z innymi swoimi odczuciami i refleksjami,
- omawia i rozumie znaczenie przyrody dla człowieka,
- wymienia wpływ swoich codziennych zachowań i wyborów na środowisko naturalne,
- posiada podstawowe informacje na temat sieci Natura 2000,
- potrafi lepiej współpracować w grupie,
- rozwija swoją kreatywność.
Środki: odtwarzacz płyt CD, płyta z rytmiczną muzyką, 3 nieduże pudełka (na jednym napis: „FAKTY”, na drugim: „INNI”, na trzecim: „JA”, małe karteczki (ok. 150 sztuk, najlepiej pocięte z zapisanych jednostronnie kartek), kilka kartek A4, kolorowa bibuła, kilka gazet, 2-3 taśmy papierowe..
Czas trwania: 2 godziny lekcyjne.
Miejsce zajęć: mała sala gimnastyczna lub sala lekcyjna (ławki i krzesełka zsunięte pod ścianę).
Grupa wiekowa: gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne
Wprowadzenie:
Green Drama jest metodą edukacji ekologicznej, stworzoną w Finlandii i wykorzystywaną od kilkunastu lat w pracy z młodzieżą i dorosłymi. Za główny cel stawia sobie edukację ekologiczną oraz zmianę zachowań i stylu życia uczestników warsztatu na bardziej przyjazny środowisku. Kładzie nacisk nie tylko na przekazywanie wiedzy, lecz także na kształtowanie wrażliwości i pogłębianie refleksji na temat znaczenia natury w życiu człowieka. Doskonali umiejętności społeczne, kreatywność i inwencję. Bardzo ważna jest swobodna dyskusja uczestników, która umożliwia wymianę wiedzy, obalenie różnych mitów i często zrewidowanie własnych poglądów.
Przebieg zajęć:
Ćwiczenie 1. Atomy szczęścia
Czas trwania: 15 minut
Poproś uczniów o przygotowanie sali – przestrzeń powinna być na tyle duża, aby uczniowie mogli swobodnie się po niej poruszać. Przedstaw zasady pierwszego ćwiczenia: Za chwilę włączysz muzykę, wszyscy będą spacerować po sali w jej rytm. Gdy zatrzymasz płytę, staną nieruchomo. Będziesz wypowiadać cyfrę (od dwóch do pięciu) i wybraną część ciała, np.: „4 palce”. Uczniowie muszą szybko utworzyć grupy dotykając się tyloma częściami ciała, ile było podanych.
Grupki muszą chwilę porozmawiać na zadany przez Ciebie temat (np. Co dziś poszło nie tak? Co jest nie tak na świecie? Co dziś sprawiło Ci przyjemność? Co jest przyjemnego na świecie? Co Cię uszczęśliwia? Co jest dla Ciebie ważne?). Każda osoba w grupie musi wyrazić swoje zdanie. Następnie grupy wybierają tylko jedną opinię, którą dzielą się na forum klasy. Ostatnia faza to wybranie przez całą klasę jednej opinii, którą zapiszesz na tablicy. Kiedy opinia została zapisana na tablicy, grupy rozwiązują się i wszyscy znów chodzą po sali aż do następnego zatrzymania płyty i kolejnego zadania. Bardzo prawdopodobne jest, że niektóre odpowiedzi zapisane na tablicy, będą odnosić się do takich wartości jak rodzina, miłość i właśnie - natura.
Ćwiczenie 2. Prawda/Fałsz
Czas trwania: 15 minut
Ćwiczenie można wykonać na dwa sposoby:
Wersja pierwsza. Uczniowie stoją w kręgu. Pierwsza osoba wykonuje jakiś ruch (mogą to być proste ćwiczenia gimnastyczne – krążenie ramion, przysiady, skłony itp.), który wszyscy powtarzają. Następna osoba w kręgu prezentuje swój ruch, gdy zostanie dotknięta w ramię. Co jakiś czas (mniej więcej co trzy-cztery osoby) przerwij zabawę mówiąc: „stop” i przeczytaj jedno zdanie dotyczące ochrony przyrody i sieci Natura 2000 (przykład ponizej), na które uczestnicy muszą odpowiedzieć „tak” lub „nie” Osoby, które uważają, że odpowiedź brzmi: „tak” muszą podnieść obydwie ręce do góry, zaś te, które uważają, że zdanie jest nieprawdziwe - muszą ukucnąć. Gdy każdy się zdecyduje, podaj właściwą odpowiedź i kontynuuj zabawę gimnastyczną.
Wersja druga. Przez środek sali poprowadź linię (nicią, taśmą papierową). Na jednej połowie połóż kartę z napisem: „PRAWDA”, na drugiej kartę z napisem: „FAŁSZ”. Stań na końcu linii i po kolei czytaj zdania (przykład poniżej) dając uczniom chwilę do namysłu i ustawienia się na wybranej połowie sali.
Przykładowe zdania:
- W Polsce mamy 18 parków narodowych (fałsz – 23)
- Aby wyprodukować 1 tonę papieru trzeba ściąć od 3 do 5 drzew (fałsz – kilkanaście)
- 4/5 naturalnych zasobów na świecie (pożywienie, woda, drewno, energia itp.) jest zużywana przez 1/5 populacji świata (prawda, chociaż ta dysproporcja ciągle się pogłębia)
- Stanowiska dokumentacyjne i użytki ekologiczne należą do form ochrony przyrody (prawda)
- Natura 2000 jest ogólnoświatową siecią ochrony przyrody (fałsz – jest siecią europejską)
- 30% spośród wszystkich gatunków ptaków występujących w Europie jest narażona na wyginięcie na naszym kontynencie (fałsz – więcej, bo aż 43%)
- Łączna powierzchnia obszarów Natury 2000 w Polsce wynosi ok. 21% powierzchni kraju (prawda)
Ćwiczenie 3. Fakty, inni, ja
Czas trwania: 20-30 minut
Poproś uczniów, aby ustawili krzesła w kręgu i usiedli na nich. Ćwiczenie to należy zacząć od krótkiej rozmowy na temat wpływu człowieka na środowisko. Należy ukierunkować dyskusję następującymi pytaniami: Czy jest możliwe, aby człowiek uniezależnił się od natury?; W jaki sposób nasze codzienne życie wpływa na środowisko w Polsce i na świecie? Czy nasze indywidualne wybory mają wpływ na jakość życia zwierząt i stan środowiska naturalnego?
W odpowiednim momencie przerwij rozmowę i połóż na środku sali 3 nieduże pudełka z napisami: „FAKTY”, „INNI”, „JA”. Poproś o naszykowanie długopisów. Rozdaj wszystkim uczniom po 5 małych karteczek. Zadaniem każdego ucznia jest zapisanie na kartkach (na każdej po jednym) haseł odnoszących się do wpływu ludzi na środowisko naturalne w Polsce. Uczniowie mogą odnieść się do wniosków z wcześniejszej rozmowy. Jeśli pojawią się trudności, naprowadź uczniów: chodzi o znalezienie związków pomiędzy czynnościami, które wykonujemy sami bądź wykonują je inni ludzie, a które mają wpływ na środowisko. Przykładowo na kartkach mogą pojawić się hasła: „jem mięso”, „oświetlenie – elektrownie” „samochody”, „zwierzęta w cyrku”, „rolnictwo przemysłowe”, „noszenie futer” itp.
Następnie każdy musi rozdzielić swoje karteczki do odpowiednich jego zdaniem pudełek.
Do pudełka: „FAKTY” należy wrzucić te hasła, co do których ich autor uważa, że nie można tego faktu zmienić, tak po prostu musi być;
Do pudełka: „INNI” należy wrzucić te hasła, co do których autor uważa, że to inne osoby decydują o ich istnieniu, są za nie odpowiedzialne.
Do pudełka: „JA” wrzucamy te hasła, które uważamy, że sami mamy na nie wpływ, przykładamy do nich rękę, wyzwalamy je ale także mamy możliwość ich zmiany.
Wybór jest indywidualny!
Gdy wszystkie karteczki trafią do pudełek, usiądź przy nich. Podnieś pudełko z napisem: „FAKTY” i powiedz: „To są rzeczy, które uznaliście za fakty – nie można ich zmienić, nie mamy na nie wpływu. Tak najwyraźniej musi być. Skoro nie można ich zmienić, nie będziemy się nimi zajmować” i odrzuć energicznie pudełko za siebie. Zdecydowany ruch i rozsypanie karteczek zaintryguje uczniów. Następnie podnieś drugie pudełko (z napisem „INNI”) i powiedz: „Uważacie, że te rzeczy są zależne od innych ludzi. Nie macie na nie zbyt dużego wpływu – możemy próbować wpływać na zachowania innych ludzi, ale jest to zazwyczaj czasochłonne i nie zawsze odnosi oczekiwany skutek. Tym także nie będziemy się zajmować.” – i odrzuć to pudełko. Teraz podnieś pudełko z napisem: „JA” i powiedz, że to są rzeczy, które są zależne od nas samych. Różne są powody naszego postępowania, ale zawsze można coś zmienić. I od tego należy zacząć.
Ćwiczenie 4. Eko-song
Czas trwania: 30 minut
Podziel uczniów na 4-5 osobowe grupy i rozdaj im kartkę papieru do notatek. Każdej grupie przydziel z pudełka, które zostało (z napisem „JA”), cztery karteczki z hasłami.
Grupy muszą zapoznać się z hasłami i zaproponować rozwiązanie podanych tam problemów, ale w formie artystycznej - piosenki, poematu, krótkiej scenki teatralnej itp.
Należy umieścić w utworze wszystkie otrzymane i przerobione na pozytywne zachowania – hasła (przykładowo – jeśli uczniowie otrzymali karteczkę z napisem: UŻYWAM PRĄDU, powinni zaproponować zachowanie, które pozwoli ograniczyć używanie prądu, np.: gotowanie pod przykrywką czy wyłączanie stand-by i taką radę umieścić w piosence czy wierszu).
Istnieje dowolność formy, w jakiej ma być przedstawiony efekt pracy uczniów (mogą to być piosenki w konwencjach różnych gatunków – popu, rapu, poezji śpiewanej, punka, itp. z dowolną aranżacją czy układem choreograficznym). Na tym etapie pracy należy pozwolić uczniom wykorzystać w pełni potencjał kreatywności i nie sugerować gotowych rozwiązań.
W międzyczasie na środku sali połóż kilka gazet, kilka markerów i kolorowych bibuł oraz 2-3 taśmy papierowe. Zachęć grupy, aby z tych materiałów przygotowały sobie atrybuty do występu – elementy kostiumu, dekoracji, itp.
Na przygotowanie występu grupy mają 20 minut – po tym czasie następuje prezentacja na forum klasy.
Scenariusz pochodzi z książki "Taką mamy naturę. Natura 2000 i inne formy ochrony przyrody. Materiały dla nauczycieli", wyd. ODE Źródła, Łódź 2009, ISBN: 978-83-928246-5-7.
 Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 2.5 Polska" . Można go rozpowszechniać w celach niekomercyjnych pod warunkiem podania ich źródła i autorstwa.
Scenariusze
To leży w mojej naturze – O. Bogusiak
Historia ochrony przyrody – G. Świderek
O formach ochrony przyrody w Polsce – G. Świderek, współpraca M. Szyrmer, K. Smolnicki
Różne Strony Ochrony – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Nasza Mapa Natury – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Wszystko, czego nie wiecie o Naturze 2000 – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Drogi do porozumienia – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Naturalna reklama – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
Głowa do góry, czyli ptakiem do Europy – M. Szyrmer, K. Smolnicki, współpraca G. Świderek
O ekologach, Naturze 2000 i Rospudzie – G. Świderek
Rybi szkielet i zagrożenia Bałtyku – G. Świderek
Turystyka masowa czy zrównoważona? – G. Świderek
|
| |
| |
 |
|
|
| U źródeł Natury |
|---|
|
Witamy na archiwalnej (2009) stronie projektu
„U źródeł Natury”, którego głównym celem było zapoznanie uczniów i nauczycieli z problematyką programu NATURA 2000 oraz pozostałymi formami ochrony środowiska.
|
| |
|
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
ul. Zielona 27, 90-602 Łódź
tel. 42 632 81 18, kom. 507 575 535
e-mail: office@zrodla.org
www.zrodla.org
|
|
Sponsorzy programu:
Projekt dofinansowany ze środków
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
|
|
Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein
i Norwegię poprzez dofinansowanie
ze środków Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
a także ze środków budżetu
Rzeczpospolitej Polskiej w ramach
Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
|
|
Partnerzy programu:
|
Bezpłatny program do rozliczenia podatku
za rok 2023
jest już dostępny do pobrania ze strony
opp.zrodla.org
|
Uwaga! Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
|
|
|
|
|
